Stres ve Cilt İlişkisi
YAZAR
Cildiniz stresin etkilerini gösterebilir. Çalışmalar, hem akut hem de kronik stresin genel cilt sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini ve sedef hastalığı, egzama, akne ve saç dökülmesi gibi bir dizi cilt rahatsızlığını kötüleştirebileceğini göstermekte. Ancak bu tek yönlü bir yol değil. Araştırmalar ayrıca cilt ve saç köklerinin, beyne ulaşabilen ve stres tepkisini sürdürebilen kendi stres yaratan sinyallerini üretmek için karmaşık mekanizmalar içerdiğini göstermiştir.
Beyin ve cilt arasındaki karşılıklı ilişki
Beyin ve cilt arasındaki bağlantıyı daha önce fark etmiş olabilirsiniz. Hiç kızaracak ya da terleyecek kadar stres yaşadınız mı? Eğer öyleyse, bu kısa süreli bir stres tepkisi.
Ancak bilim, psikolojik veya çevresel stres faktörlerine tekrar tekrar maruz kalmanın cildinizde kalıcı etkiler yaratabileceğini ve genel sağlığınızı olumsuz etkileyebileceğini gösteriyor. Beyin-cilt ekseni, psikolojik stresin beyinden cilde ve tam tersi şekilde aktarılabildiği, birbirine bağlı çift yönlü bir yoldur. Stres, vücudun strese verdiği tepkiyi yöneten (HPA) eksenini tetikler.
Bu durum, kortizol gibi stres hormonlarının üretimine yol açar; bu hormonlar, bağışıklık hücrelerini kan dolaşımından cilde yönlendirebilir veya ciltteki proinflamatuar hücreleri uyarabilir. Beyin-cilt ekseninde önemli bir rol oynayan ve kaşıntı gibi cilt sorunlarına katkıda bulunan cilt hücreleri kortizol hormonuna yanıt verirler. Cilt, sürekli olarak dış dünyaya maruz kaldığı için diğer organlara göre çevresel stres faktörlerine daha hassastır ve bu stres faktörlerine yanıt olarak stres hormonları üretebilir.
Örneğin, cilt ultraviyole ışık ve sıcaklığa tepki olarak stres hormonları üretir ve bu sinyalleri beyne geri gönderir. Bu nedenle, psikolojik stres faktörleri ciltteki strese katkıda bulunabilirken, çevresel stres faktörleri de cilt yoluyla psikolojik strese katkıda bulunarak bir stres döngüsü oluşturabilir.
Stres cildinizi başka nasıl etkileyebilir?
Sağlıklı bireyler üzerinde yapılan klinik çalışmalara göre, psikolojik stres cildin nemi tutan ve zararlı mikroplara karşı koruma sağlayan en üst tabakası olan epidermal bariyeri bozabilir ve onarımını geciktirebilir. Sağlıklı bir cilt için sağlam bir epidermal bariyer şarttır; bu bariyerin bozulması ciltte tahrişe ve egzama, sedef hastalığı gibi kronik cilt sorunlarına yol açabilir. Psikososyal stresin bu rahatsızlıkların alevlenmesine neden olduğu küçük gözlemsel çalışmalarda doğrudan ilişkilendirilmiştir.
Akne atakları da stresle ilişkilendirilmiştir, ancak bu ilişkinin tam olarak anlaşılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Stresin olumsuz etkileri saç üzerinde de gözlemlenmiştir. Telogen effluvium olarak bilinen yaygın bir saç dökülmesi türü, psikososyal stres tarafından tetiklenebilir ve saçın büyüme evresini durdurabilir.
Stres, fareler üzerinde yapılan çalışmalarda saç beyazlamasıyla da ilişkilendirilmiştir. Araştırmalar, yapay stresin saç kökündeki pigment üreten kök hücreleri tüketerek saçın beyazlamasına yol açtığını göstermiştir.
Bu durumla nasıl başa çıkabilirsiniz?
Stres seviyelerini azaltmak teorik olarak cilt üzerindeki zararlı etkileri hafifletebilir; ancak, stres azaltıcı müdahalelerin etkinliğine dair sınırlı veriler mevcuttur. Meditasyonun, düzenli olarak uygulandığında, genel stres seviyesini düşürebileceğine dair bazı kanıtlar bulunmaktadır. Benzer şekilde, meditasyon ve rahatlama tekniklerinin sedef hastalığına iyi geldiği gösterilmiştir.
Bu tekniklerin diğer cilt rahatsızlıklarındaki etkisini anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır. Dengeli bir diyet ve egzersiz gibi sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, vücuttaki stres hormonlarını düzenlemeye yardımcı olabilir ve bu da cilt ve saç sağlığı üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
